GİRİT KANDİYE HALVETİ TARİKATI

[eyuphuseyin]

GİRİT KANDİYE HALVETİ TARİKATI

Girit’teki Halveti Dergâhı ile ilgili pek bir bilgiye ulaşamasak bile, Sayın İbrahim Uzbek’in bize vermiş olduğu dergâh silsilenamesi bu konudaki büyük bir açığın kapatılmasına olanak vermiştir.

GİRİT-KANDİYE HALVETİ DERGĀHI SİLSİLENAMESİDİR
(Yiğitbaşı Veli Hz,’nden itibaren)

Hz.Şeyh Pir Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemsettin Mermerevi
(h.910/m.1504)
1- Hacı İzzeddin Karamâni Bursevi
Halifesi, Abdülvehhab Efendi ğ Mısırlı kolu
2- Pir İbrahim Ümmi Sinan
3- Şeyh Emin Ahmed Semerkandi ğ Halifesi (4)
4- Şeyh Alâaddin Tekirdaği ğ Halifesi, Şeyh Mevlâna Hüsameddin Uşaki (Uşaki kolu piri)
5- Habib Tekirdaği
6- İbadi Tekirdaği
7- Müslihiddin Tekirdaği
8- Süleyman Selanikli
9- Hasan Belgradi
10- İsmail Üsküdari
11- Arifi Billâh Feyzullah Üsküdari
12- Arifi Billâh Eş-Şehidi Fisebilullah ğ Giridi Kandiyevi (İlk halveti şeyhi)
13- Şeyh Mustafa Nakşi Baba (h.1170,m.1756)
14- Hüseyin Hüsnü Baba (h.1204,m.1789) Girid- Kandiye Jandarma komutanı iken Mustafa Baba’nın halifesi oldu.
15- Şeyh Elhac Ahmet Hilâli Baba (h.1221,m.1806) Şehir Dergâhının banisi
16- Ahmet İzzeti Baba ( Mastaba, h.1235, m.1819)
17- Ahmet Baba (Hora, h.1247,m.1831)
18- El- Hac Mehmet Baba (h.1269, m. 1852) Hilâli Hz.nin müridi ve şeyh Ahmet Baba’nın halifesi olup ağanın postuna oturdu.
19- Suhrap Tahir Baba (h.1284, m. 1867)
20- İbrahim Saip Baba ( 1867- 1912) Hacı Mehmet Baba’nın torunu ve müridi olup, Suhrap Baba’nın halifesidir. Hazreti Hilâli Postnişinidir. ( Hatice valide : Hacı Mehmet Baba’nın kızı, İbrahim Baba’nın annesidir.)
21- Şeyh Mehmet Baba : İbrahim Baba’nın oğlu, taşra tekkesinin şeyhidir.
22- Şeyh Mehmet Hilâli Baba ( 1892-1946 )Halide Hanım Valide ve Mehmet Baba’nın oğludur. Saip Baba’nın torunu ve halifesidir.
23- İbrahim Hüsamettin ( Uzbek ) Bey, Hilâli Baba’nın oğludur. Söke 23.01. 1936
24- Ahmet Hilâli Uzbek. Söke 25.09.1975

Hazreti Şeyh Pir Yiğitbaşı Veli Ahmet Şemsettin Mermerevi (hicri 1910, miladi 1504) kolundan gelen ve silsilenamenin 11’nci sırasında bulunan Arifi Billah Feyzullah Üsküdari’den sonra gelen ve 12’nci sırada Arifi Billah Eşşehidi Fisebilullah olarak sıfatlandırılan, ancak ismi verilmeyen mürşidin veya bunun halifesi olabilecek Giridi Kandiyevi sıfatlı zat ( kendisi de olabilir ) Girit Halveti Dergâhı’nın ilk şeyhi olarak belirtiliyorsa da 13’ncü sırada bulunan Şeyh Mustafa Nakşi Baba’nın (Hicri 1170, Miladi 1756) Girit Halveti Dergâhı’nın ilk postnişini olma durumu akla daha yakın gelmektedir.

14’üncü sırada bulunan Hüseyin Hüsnü Baba ( hicri 1204. Miladi 1789 ) Kandiye’de görevli Jandarma kumandanı iken Mustafa Baba’nın halifesi olmuş, daha sonra da posta oturmuştur.

15’nci sıradaki Şeyh El Hac Hilâli Baba (hiçti 1221, miladi 1806), Kandiye şehir Dergâhının banisidir. Bu aileden gelen mürşitler, bir buçuk asrı aşkın bir zaman dilimi içinde Girit Halveti tarikatı mürşitliğini devam ettirmişlerdir. ( 1789-1946). On üçüncü sıradan itibaren adı geçen şeyhlerin Girit doğumlu oldukları göze çarpar.

21’nci sırada belirtilen İbrahim Baba’nın oğlu Şeyh Mehmet Baba’nın taşra tekkesinin postnişini olduğu anlaşılmaktadır. Yirmi ikinci ve son sırada gösterilen Şeyh Ahmet Hilali Baba (1892-1946) Halide Hanım Valide ve Mehmet Baba’nın oğlu, İbrahim Saip Baba’nın torunu ve halifesidir.

Girit Kandiye Halveti Şehir Dergâhı’nın son postnişini İbrahim Saip Baba’nın (1867-1912) halifesi Şeyh Ahmet Hilâli Baba’dır. (1892-1946) Hilâli Baba Mübadeleden sonra Söke’de mürşitliğe devam etmiştir. Hanım validenin ve Hilâli Baba’nın ölümünden sonra, aynı zamanda dergâh vazifesi de görmekte olan ailenin ikametgâhı görkemli konak, vârisler tarafından terk edildiğinden içinde barındırdığı tarikat emanetleriyle birlikte yokluğa mahkûm edilmiştir. Hilâli Baba’nın oğlu İbrahim Uzbek Bey’den sağlamış olduğumuz, İbrahim Saip Baba’ya ait bir resmin kopyası, Hacı Mehmet Baba ile Hilâli Baba’nın iyi durumdaki fotoğrafları Girit Halveti tarikatının son emanetleri olsa gerek.

Girit’in Kandiye şehrinde Halveti tarikatına ait iki tekkeden, şehir içi ‘’Hora Dergâhı’’ nın post nişini olarak kendisinden önce postta oturan Suhrap Tahir Baba’nın vefatı üzerine posta geçmiştir. Kendileri ilimde yükselmiş kâmil bir mürşitti.
Kandiye şehrindeki tarikat şeyhlerinin teşkil ettiği ‘’ Şeyhler Meclisi’’ nin reisi olarak Padişah Sultan Aziz’in fermanı ile tayin edilmiş ve bu fermanda anılan makamı ‘’ Nakibül Eşraf ve Reis-ül Meşayih Şeyh İbrahim Saip Efendi’’ olmuştur.
Zamanında şöhret sahibi, sözü senet kabul edilen, büyük bir zat olduğunun belgesi çoktur. Bunlardan bir tanesi, zamanın kral naibi ve kralının Girit’e geldiği zaman, valiyi ziyaretten önce dergâha gidip İbrahim Saip Baba’nın elini öpüşüdür.
Dost düşman, her türlü insanın saygısını kazanmış büyük âlim mürşitlerdendir.
Not: Nakibül eşraf, peygamber ve ehlibeytin emanetlerini koruma ve bu konuda hüküm vermeye yetkili olan önemli zatlara verilen görevdir.


GELENEKSEL KÜLTÜRÜYLE TÜRK GİRİT/TOPLUM
Ali Ekrem ERKAL