GİRİT MANİLERİNDE KULLANILAN YUNANCA KARŞILIKLARINDAN FARKLI HAKİKİ GİRİTLİCE SÖZCÜKLERDEN ÖRNEKLER

[eyuphuseyin]

GİRİT MANİLERİNDE KULLANILAN YUNANCA KARŞILIKLARINDAN FARKLI
HAKİKİ GİRİTLİCE SÖZCÜKLERDEN ÖRNEKLER


Yukarıdaki bölümlerde de anlatıldığı gibi her ne kadar Girit dili bu gün Yunancanın bir lehçesi sayılmakta ise de Girit dilinde Yunancada aynıları bulunmayan Giritlice sözcük bulunmaktadır.Giritli Türkler ve o günkü Giritliler bu sözcükleri mani’lerinde ve konuşma dillerinde kullanmışlar ve halen bazılarını kullanmaktadırlar.Aşağıda bu tür sözcüklerden bir kısmı verilmektedir.Konuşmalarda ve manilerde yerine göre bu sözcüklerin Giritlicesi veya Yunancası kullanılabilmektedir.Ayrıca Girit’in farklı bölgelerinde bu sözcükler ufak değişikliklerle farklı söylenilebilmektedir.

Giritlicesi Yunacası Türkçesi

Ağἁli ağἁli siğἁ siğἁ Yavaş yavaş
Alἁrğo makriyἁ uzak
Anἁfto anἁvo yakıyorum
Anethrẻpsi anatrἁnisi büyütmek (çocuk)
Anèfala sinefa bulutlar
Anımèno perimèno bekliyorum
Apòpse simera bugün
Arğà to vràdhi akşam
Arostaris àrostos,astenis hasta
Aşçanàdha Skìa gölge
Athivoli kuvènda bahsetmek
Boyà hròma boya
Boyadzis vafès,boyadzìs boyacı
Ç’apòças ke ìstera ve sonra
Delòğos amèsos hemen
Dhiyakonâris zityànos dilenci
e dàkare àrhìse başladı
e mìsepse ìfiye gitti
e vàrika e htìpisa yaralandım
edhà tòra şimdi
hohlòs saliğàğos salyangoz
hòris dhìhos onsuz
ida ti ne
idàşi ti èhi nesi var
ìsame mèhri …ye kadar
ezmìksane e sinandòsane buluştular
kakolali kakò metaherìzi kötü muamele etmek
kamnìzo klìno ta màtya göz kapanmak
kanàçizma hàydhema okşamak
kàpsa zèsti sıcak (hava)
katèho (ğatèo) ksèro biliyorum
katèşi (ğateşi) ksèri biliyor
kaymathiyà to kàpsimo yanık
kodò àraes acaba
kopèli pedhì çocuk
hòseto krìpseto sakla
ksànikse kìtakse bak
kùmos ornithòn kümes
kuzulàdha trelàdha delilik
kuzulòs trelòs deli
manizmènos thimomènos küskün,kızgın
manìzo thimòno kızıyorum
miçì mikrì küçük kız
miçò mikrò küçük
midhè,mudhè mute ne o..ne de o…
miyà volà miyà forà bir defa
miyàolâ liğàki biraz
opsàrğas ehtès to vràdi dün akşam
opsès ehtès dün
povğàli dhiyòhni kovuyor
psìdhi makselàri yastık
taşinì to proì sabah
taştèru (taytèru) àvriyon yarın
thèto playàzo (ksplono) yatıyorum
thòro vlèpo görüyorum
varemèni àgknos gebe
vyèno anevèno yukarı çıkıyorum
yirèvyi (jirèvyi) psàhni arıyor
zevlòno stravòno büküyorum
ziğòno dhiyòhno kovalıyorum

Her Yönü ile Girit
Prof.Dr.Hakkı Bilgehan