TÜRKİYE-YUNANİSTAN NÜFUS MÜBADELESİNDE TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ’NİN İSKÂN POLİTİKASI

[eyuphuseyin]

TÜRKİYE-YUNANİSTAN NÜFUS MÜBADELESİNDE
TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ’NİN İSKÂN POLİTİKASI

GÜNER, Zekâi
TÜRKİYE/ТУРЦИЯ

ÖZET

30 Ocak 1923’te Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan Nüfus Mübadelesi Antlaşması, her iki ülkedeki azınlıkları göçmen hâline getiren on yıl sürecek olan döneme resmî bir nitelik kazandırdı. Geniş anlamda bu göçmen sorunu, göçmenlerin nakillerinden, onların gittikleri bölgelerde ekonomik anlamda bütünleşmelerine kadarki süreçte Hükûmetlerin siyasi ve iktisadî adımlar atmasını gerektirmiştir.

Türkiye’de muhacirlerin iskânı ve durumlarının iyileştirilmesi ile ilgilenmek için mevcut tek düzenleyici kurum Osmanlı Muhacirin Müdüriyetiydi. Türk Hükûmeti mübadele sorununun gündeme gelmesi üzerine, Mübadele İmar ve İskân Vekâletinin kurulmasına 13 Ekim 1923’te karar verdi.

Lozan Antlaşması’nın onaylanmasından kısa bir süre sonra Türk Hükûmeti, muhacirler ve onlarla ilgili bütün sorunları, merkezi yönetimin özel görevi hâline getirdi. Muhacirlerin sorunlarını çözmek için bakanlık kurmak yoluyla bürokratik bir çözüm yoluna gidilmiştir. Bu tebliğde Türk Hükûmetinin göç ve iskân siyaseti gerek mevcut yazılmış kaynaklardan, daha da önemlisi Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’ndeki birinci el kaynakların ışığında ele alınıp incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Türk, Yunan, Mübadele, göç, iskân. ABSTRACT
The Inhabiting Policy of the Turkish Republic in the Process ofTurkish- Greek Population – Exchange

The Population exchange Treaty signed between Turkey and Greece in 1923 opened an official process lasting ten years, which would make the minorities in both countries become refugees. This refugee problem required some broad steps in the transport and economic integration in the places in which they were moved.

The only organizing association in Turkey was the Otoman Emigrant Directory, which dealt with the inhabitance of the emigrants and the improvement of their positions. The Turkish Government founded the Ministry of Exchange and Inhabiting in October 1923 when the problem of the exchange was added to the agenda.