GİRİT KÜLTÜRÜNDE ADAK VE KURBAN

Girit İle ilgili Akademik Yayınlar
Cevapla
Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

GİRİT KÜLTÜRÜNDE ADAK VE KURBAN

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 22 Mar 2020, 14:47

GİRİT KÜLTÜRÜNDE ADAK VE KURBAN

Alevi Bektaşi geleneğinde önemli bir yere sahip olan türbelerde,kutlu yerlerde adaklık hayvanın kanını akıtmak ya da kurban kesme geleneği,günümüzde sadece belli zamanlarda köyde köyde uygun bir yerde hayvanın kanını akıtmak şeklinde uygulanmaktadır.

Koyun,horoz en çok kesilen hayvanlardır.Kesilen adaklık hayvanların etiyle yemek pişirilerek fakir fukaraya dağıtılır.Evliyalara olan inanç çok fazla olduğu için adaklar genelde Tarsus'ta Eshab-ı Kehf'te ya da Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi'nde kesilmektedir.

Kurban Bayramında da Alevi Bektaşi inancına sahip göçmenler kurban keserler.Her ev birbirine yardım eder.Köyün imamını Alevi-Bektaşi aileler kurban eti yemeye davet ederler.

Girit göçmenleri arasında Kur'an çok önemlidir.Ancak Hoca Ahmet Yesevi'den beri,duasını arapça olarak değil Türkçe okumak geleneği yaşatılır.Ahret inancı da göçmenler arasında çok kuvvetlidir.Cennet-Cehennem kavramı çok gelişmiştir.

Çukurova bölgesinde yaşayan Girit göçmenleri arasında ''on iki hizmet,niyaz,dara durma,hayırlı,gülbank,ikrar almak,düşkünlük,musahiplik,ocak kazma''gibi kavramlar ve uygulamalarla ilgili olarak yeterli bilgiye ulaşılamamıştır.Ancak bunun dışında Girit göçmenleri namaz kılar,oruç tutar,güçlü bir ahret inancına sahiptirler ve kur'anı dinin başı olarak görürler.

Mübadelenin ilk yıllarında yerli halkın göçmenleri ''gavur,dinsiz''gibi olumsuz ve kötü bir şekilde değerlendirmeleri yüzzünden göçmenler yıllarca büyük kırgınlıklar yaşamışlar,bu konu içlerinde bir yara olarak kanamıştır.Bu hor görme nedeniyle bir kaç kuşak boyunca Giritliler dışarıya kız vermemişlerdir.

Ancak kendilerine ''Eski Giritli''denilen ve 1898'de Turunçlu Köyü'ne yerleştirilen Girit göçmenleri,bu konuda biraz daha az sıkıntı çektiklerini ifade etmektedirler.Burada Alevi ve Sunni halk diğer bölgelere kıyasla kardeşçe bir arada yaşamış,kız alıp vermişlerdir.Anlatılanlara göre köydeki dede Sadık Bahadır,Kerbela'daki şehitlerin hikayelerini okurken,sünniler de gelip hikayeyi dinlerler ve bu acı olayın etkisiyle hep beraber ağlarlarmış.Dede Sadık Lala (Bahadır)köydeki sünniler için bir Cami olmadığını görüp köyün ileri gelenlerini toplar ve köye bir cami yapılmasına karar verilir.Yer tespit edilir,usta bulunur ve şu anda ibadete açık olan köy camii böylece bir dedenin önderliğinde 1915'te tamamlanır.Sadık Lala (Bahadır)1924'te tekke ve zaviyelerin kapatılmasına kadar görevine devam etmiş,sonrasında ise Mersin'e taşınmış ve orada 1960'ta hayata veda etmiştir.

Girit göçmenleri arasında Alevi-Bektaşiliğin geçmişte canlı bir şekilde sürdürülmesine rağmen günümüzde bu inançların bir şekilde uygulanmasından giderek uzaklaşıldığını görmekteyiz.Biz de alanda yaptığımız gözlem ve görüşmelerde,Girit göçmenleri arasında yaşayan Alevi-Bektaşi inancına bağlı uygulamaların çok sınırlı kaldığını fark ettik.Sünni inanışın yerli halk arasında baskın olması,devletin bu konularda destek vermemesi,yeni neslin şehirlerdeki yaşam kavgası içinde modern hayata uyum sağlamaları gibi çeşitli sosyalve ekonomik sebeplerle Bektaşilik kültürü,bu inanışa sahip Girit göçmenleri arasında bir çok açıdan kaybolmaya başlamıştır.
Milliyetçi ve dindaryönlerini öne çıkartıp kendilerini kabul ettirme endişesiyle hareket eden Giritliler,Anadolu'da tıpkı Yunanistan'a yerleşen Anadolu göçmenleri gibi son derece dindar bir topluluk haline gelmişlerdir.Girit'te yaşarken özellikle şehirli Müslümanlar arasında Bektaşilik ve Alevilik yaygındı.Bu gruplar giderek kendi dinsel törenlerini terk edip Sünni Müslümanlığın dinsel yaşam tarzını kabul etmişlerdir.

Çukurova Bölgesi Halk Kültürü Araştırması
GİRİT GÖÇMENLERİ
Yrd.Doç.Dr.Refiye Okuşluk ŞENESEN
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kimler çevrimiçi

Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 6 misafir