GİRİTLİ TÜRKLER’İN VE RUMLAR’IN ETNİK VE KÜLTÜREL KİMLİKLERİ

[eyuphuseyin]

GİRİTLİ TÜRKLER’İN VE RUMLAR’IN ETNİK VE KÜLTÜREL KİMLİKLERİ VE
HER İKİ TOPLUMUN OLUŞUMUNU ETKİLEYEN OLAYLAR

Ahali mübadelesine kadar Girit halkı Müslümanlar ve Hıristiyanlar denilmek suretiyle adanın iki unsuru olarak algılanmış;her iki toplum etnik köken söz konusu olduğunda Ortodokslar,dilleri ve dinleri dikkate alınarak Yunanlı sayılmış,Müslüman Giritliler’e gelince Giritlice konuşuyor olmaları nedeniyle dilbilim teorisi öne sürülerek onlara Türk denilemeyeceği ifade edilmiştir.Böylece aslında Giritli Müslümanlar’ın övündüğü Türklüklerine gölge düşürülmek istenmiştir.Müslüman Giritliler’in Hıristiyan Giritliler gibi Yunan kökenli oldukları telmih yoluyla ima edilmektedir.İşin ilginç yanı,Yunan TV’sinde yayınlanan Hamidiye belgeselinde örneğini gördüğümüz gibi,Hamidiyeli bazı Giritli Türk’ün bile buna inanır gibi görünmeleridir.
Netice itibarıyla denmek istenen şuydu:Giritli Müslümanlar’ın tamamı ihtida etmiş olan eski Hıristiyan Rumlar’ın torunlarıdır.Bu konuda da kaynak olarak Tournefort gibi seyyahların Girit ve Giritliler hakkındaki ifadelerine itibar edildiği anlaşılmaktadır.Esef edilecek bir nokta da,bazı aydınlarımızın ve tarihçilerimizin bilimsel hiçbir dayanağı olmayan bu görüşleri benimseyerek Türk kamuoyunda kabulüne yardım etmiş olmalarıdır.
Giritli sürgün,muhacir ve mübadiller,bu safsatalar nedeniyle,gittikleri yerlerde yerli halkın hakaretlerine uğrayarak,’’Giritli,yarım gavur’’ gibi aşağılamalara uzun yıllar sabırla tahammül etmek zorunda kalmışlardır.Yakın zamana kadar anavatanlarında yarım gavur aşağılamasına layık görülerek itilip kakılmaları yetmezmiş gibi,zaman zaman yerli Rumlar’ın kendilerine yeğlendiğine de şahit olup çok üzülmüşlerdir.
1860’lı yıllarda Bulgaristan’da,Bulgarlar’la Çerkezler,1890’lı yıllarda da Doğu Anadolu ve Suriye’de Ermeniler’le Kürtler arasında yaşanan trajik olayların saptırılarak yanlış değerlendirilmesi nedenleriyle daha o tarihlerde Avrupalılar’da yerleşmeye başlayan,’’Türkler Hıristiyanlar’ı kesiyor’’sloganı Girit olayları yaşanırken de kullanılmıştır.Önyargılarla bir yere varmak,ciddi ve tarafsız bir sonuç elde etmek mümkün değildir.Osmanlı devlet arşivlerine girilmeden tarih sayfalarına tek taraflı olarak aktarılan sözde gerçekler,dünya kamuoyunu yanıltarak Türklük aleyhine haksız bir önyargının,hatta süreğen bir düşmanlığın yerleşmesine sebep olmuştur.
Olayların daha iyi kavranabilmesini kolaylaştırmak üzere konumuza ,Giritli Türk toplumunun oluşmasında rolü ve katkısı olan Hıristiyan Giritli Rum toplumunun da etnik kimliğini etkileyen,etnik anlamda bu toplumun ne oranlarda Helen olduğunu ortaya koyan tarihi olaylardan başlayarak gireceğiz.
FETİHTEN MÜBADELEYE KADAR GİRİT OLAYLARI
(Hüzünlü Mazide Yaşananlar)
Araştırma,Derleme,Çeviri
Ali Ekrem ERKAL