GİRİT SEFERİNDE ŞEHİT OLANLARIN SAYILARI İLE İLGİLİ BİLGİLER

Osmanlı Dönemi Girit Türk Tarihi
Cevapla
Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

GİRİT SEFERİNDE ŞEHİT OLANLARIN SAYILARI İLE İLGİLİ BİLGİLER

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 01 Oca 2020, 17:22

GİRİT SEFERİNDE ŞEHİT OLANLARIN SAYILARI İLE İLGİLİ BİLGİLER

İncelediğimiz eserde şu sayı listesi verilmiştir:
Zilhicce 1077’den fethine dek şehit olanlar:
Paşalar:15
Çorbacılar:84
Çavuş:164
Yeniçeri:25639
Zu’ama ve erbab-ı tımar:37645
Serdengecti Sipahileri:42965
Alaybeyleri:799
Cebeciler:69850
Tobcılar:22965
Lağımcılar:29965
Garip yiğitler:7900
YEKÜN:244.647

Bu yekün,verilen rakamlar toplandığında tutmamaktadır.Burada da bir istinsah hatası olabileceği ihtimali vardır.Bu sayı,Hikayet-i Azimet-i Sefer-i Kandiye isimli eserin verdiği sayıyla aynıdır.Hıristiyanların sayısı hakkında herhangi bir bilgi bulunmazken firar eden kafirlerin sayısı 1925 olarak verilir.

Cevahirü’t-tevarih’in nüshalarından olan Teravih-i Feth-i Kal’a-i Kandiye li Köprülü Sadr-ı a’zam Ahmet Paşa adlı eserde ise bu sayılar şu şekilde verilmektedir:

‘’Kandiya muhasarası ve cenk ve harbi bu güne gelince iki sene ve bir ay oldı bin yetmiş yedi senesinin Zi’l-hiccesinden bin seksen Muharreminin iptidasına gelince vaki olan harb ü kıttal üç bin lağımdan mütecaviz oldı,sadr-ı a’zam sekbanlarından heman bin beşyüz sekban şehid olmuştur kalan ağvas ve hizmetkarlardan gayri yeniçeri kapusu dört beş kerre kapu olub üçer dörder bir nefer yazılub ve şehid olmuşdur sadr-ı a’zama gelen on sekiz bin yeniçeri kapusu dört beş kerre yeniçeriden gayridir ve sipah ve silahdar ve serdengeçtileri dört bin nefer yazılub ancak bu güne gelince bin altıyüz baki kalmışdır ve iki def’a dörder bin beldar ve lağımcıdan ancak bin nefer kalmıştır erbab-ı tımardan ve paşalı bunlar bu hesabda dahil değillerdir’’

Evliya Çelebi ise şu şekilde ifade etmektedir: 1077 Zilhicce ayının ikinci günü Kandiye altında meterislere girilip 1080 senesi Cemaziyelevveli’nin birinci gününe kadar şehid düşenlerin isimlerini beytülmalci Süleyman Ağa deftere kaydederek Sadrazama arz etmiştir:

‘’Yeniçeriler: 12.311.
Her koldan toblam yaralı:48.812.
Mirmiran:18.
Mirliva:155.
Yeniçeri çavuşu:964.
Yeniçeri çorbacıları:774.
Yeniçeri odabaşıları:9.000.
Sipahiler ve altıbölük halkı:19.045.
Cebeciler:10.060.
Tobcular:7.000.
Kumbaracılar:345.
Gedikli zeametler:1.360.
Dergah-ı ali çavuşları:705.
Rumeli tımarlı askerleri:200.760.
Anadolu tımarlı askerleri:200.080.
Mısır askerleri:6.000.
Şam askerleri:2.000.
Haleb askerleri:1.060.
Kaptanpaşa askeri:700.
Lağımcılar:800.
Hasbetenlillah şehid olanlar:9.080.
Serdengeçtiler,salcılar,kumbaracılar:18.700.
Barutçu esnafı:10.900.
Girid kefere reayasından ölenler:3.000.
Esir forsalardan ölenler:2.040.
Hıristiyan orducu esnafı:1.040.
Azebistan kürekçileri:1.100.
TOPLAM:573.309.

Nuri Adıyeke,1645 yılındaki savaşlarda 20.bin Osmanlı askerinin şehit olduğunu yazar.Evliya Çelebi’nin verdiği rakamları mübalağalı bulur.Hikayet-i Azimet-i Sefer-i Kandiye isimli yazma eseri konu alan çalışmasında belirttiği Kandiye muhasarası esnasında şehit olanlara ait 244.647.kişilik liste de ona göre yanlış istinsahların sonucu ortaya çıkmış abartılı bir rakamdır.Bu eserin Ankara (DT.C.F) nüshasında belirtilen 100.185. sayısını daha gerçeğe yakın bulur.Feth-i Kandiye’de ise 78.586. sayısı sadece burada ölenlerin sayısıdır.Ahmet Refik’in verdiği sayı 108.000.dir.Fosses Yüz bin Türk öldüğünü yazarken,bazı batılı yazarlar da 110.000.rakamını verir.

Ölen Hıristiyan askerlerinin sayılarında da farklılıklar bulunmaktadır.Ahmet Refik 60.088.,Fosses 50.000.,Mourellos 40.000. kişinin öldüğünü belirtir.Combes,Morosini’den bahsederken 52.000. adamını kaybettiğini belirtir.Evliya Çelebi’nin ifadesinde de şu sayı yer almaktadır.’’Kale içinde bizim attığımız top,lağım vs. ile ölenlerin sayısı 88.000. olmuştur.

Görüldüğü gibi,kaynaklar çok çeşitli bilgiler verse de,uzun savaş yılları boyunca her iki taraftan da çok kayıplar verilmiştir.

Ayşe PUL'un Doktora Tezi’nden alınmıştır.

Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kimler çevrimiçi

Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 8 misafir